Z roku na rok na popularności zyskują nowoczesne techniki rozrodu w tym embriotransfer. Co to takiego i jakie szanse otwiera przed hodowcami ta metoda opowiada dr n. wet. Anna Grabowska z kliniki Anawet.
Najkrócej rzecz ujmując embriotransfer polega na pozyskaniu od klaczy dawczyni zarodka i przeniesieniu go, a następnie donoszeniu ciąży przez „zastępczą matkę”- klacz biorczynię. Metoda pozwala na pozyskanie więcej niż jednego źrebięcia od danej klaczy w sezonie, a więc pozwala na przyśpieszenie postępu hodowlanego poprzez zwiększenie ilości potomstwa od danej klaczy w ogóle.
Możliwości jakie niesie ze sobą embriotransfer
- Uzyskanie potomstwa od klaczy czynnie biorących udział w zawodach sportowych, bez przerywania ich kariery
- Uzyskanie więcej niż 1 źrebięcia od danej klaczy, w jednym sezonie
- Uzyskanie źrebiąt po różnych ojcach w tym samym roczniku
- Uzyskanie potomstwa od 2 letnich klaczy
- Uzyskanie potomstwa od klaczy przed sprzedażą
- Sprzedaż zarodków
- Uzyskanie potomstwa od klaczy, które nie mogą donosić własnej ciąży
Jak widać lista zalet i możliwości jakie daje nam wykorzystanie embriotransferu jest długa. Trudno się więc dziwić jej rosnącej popularności. Metoda ta jest przy tym mało inwazyjna i nie wywołuje nadmiernego stresu u klaczy dawczyni. Zabieg inseminacji można przy tym wykonać stacjonarnie w stajni, w której na co dzień przebywa klacz.
Jak to działa?
Klacz od której chcemy pozyskać zarodek jest inseminowana nasieniem świeżym lub mrożonym, zależnie od tego jaki ogier został wybrany do użycia. Ze względów zdrowotnych i prawnych nie jest dopuszczone krycie naturalne. Po 7-8 dniach od owulacji przeprowadza się nieinwazyjną procedurę płukania macicy. Jeśli w jej trakcie uzyskamy zarodek należy go niezwłocznie przenieść do zsynchronizowanej klaczy biorczyni. Zsynchronizowanej czyli takiej, u której doszło do owulacji w podobnym czasie jak u dawczyni zarodka. Jeśli cały proces przebiegnie prawidłowo po około 11 miesiącach możemy oczekiwać narodzin zdrowego źrebięcia. W przypadku niektórych klaczy w jednym cyklu jest możliwe uzyskanie nawet 2 zarodków.
Krok po kroku
I ETAP – badania
Badania urzędowe klaczy dawczyni w kierunku chorób:
• NZK (badanie krwi)
• CEM – zakaźne zapalenie macicy wywoływane przez T.equigenitalis
*Sugerujemy dodatkowo pobranie wymazu z macicy i oceny bakteriologicznej w celu wyeliminowania zakażenia macicy innymi bakteriami patogennymi
II ETAP – przygotowanie klaczy
Inseminacja klaczy dawczyni
• inseminacja nasieniem świeżym lub mrożonym
Przygotowanie i synchronizacja klaczy biorczyni:
• klacz, do której będziemy przenosić zarodek (biorczyni) musi być w tej samej fazie cyklu, co klacz od której będziemy pozyskiwać zarodek (dawczyni). Oznacza to, że obie klacze powinny owulować w tym samym czasie (dopuszczalne jest do 3 dni opóźnienia, ale tylko w przypadku biorczyni)
• klacze są sterowane hormonalnie w celu synchronizacji
III ETAP – pozyskanie i transfer zarodka
Pozyskanie zarodka
• zabieg wykonujemy 7 lub 8 dnia po owulacji
• procedura jest nieinwazyjna, wymaga jedynie, w niektórych przypadkach premedykacji konia (koń pozostaje w pozycji stojącej)
Transfer zarodka
• po zidentyfikowaniu zarodka, jest on bezpośrednio przenoszony do klaczy biorczyni
• ten zabieg jest również nieinwazyjny i podobnie jak pozyskanie zarodka, wymaga jedynie czasami premedykacji konia (koń pozostaje w pozycji stojącej)
IV ETAP – potwierdzenie ciąży
• w 7 dniu po transferze zarodka wykonujemy badanie USG w celu potwierdzenia ciąży
• po potwierdzeniu ciąży w dniu 45, klacz biorczyni może bezpiecznie zostać przetransportowana do swojego nowego domu
Skuteczność metody
Za sukces uznajemy pozyskanie 2-3 zarodków od klaczy w danym sezonie. Ilość pozyskanych zarodków zależy m.in. od wieku klaczy – zazwyczaj z wiekiem pozyskiwanie zarodków staje się coraz trudniejsze, a wynika to z obniżającej się z wiekiem płodności klaczy, przebiegu procesu przenoszenia zarodka.
W kolejnym artykule omówię inną z technik rozrodu wspomaganego jaką jest OPU/ICSI, która również wśród polskich hodowców zyskuje na popularności.
***
Autorką artykułu jest dr n. wet Anna Grabowska, absolwentka UP Wrocław, której tematem pracy doktorskiej było „Zastosowanie inhibitora Na/K ATPazy w kriokonserwacji zarodków końskich”. Doktor Anna Grabowska to założycielka kliniki koni Anawet, specjalizującej się w zakresie rozrodu koni i stale współpracującej z największymi europejskimi stacjami ogierów takimi jak Zuchthof Klatte, Hengstation Beerbaum czy Van Olst Horses.
fot. Oliwia Chmielewska
