Narodziny zdrowego źrebięcia to wielka radość i szczęście każdego hodowcy. Czasem jednak w trakcie porodu lub po jego zakończeniu występują komplikacje.
Klacze w okresie poporodowym powinny znajdować się pod ścisłym nadzorem, aby nie przeoczyć możliwych w tym czasie poważnych nieprawidłowości, mogących stanowić zagrożenie
zdrowia i życia klaczy. Poniżej wymieniam zaburzenia, które wymagają udzielenia klaczy pomocy lekarskiej, z uwzględnieniem, które z nich stanowią najpoważniejsze zagrożenie życia, przez co ich
wystąpienie powinno skłonić do natychmiastowego wezwania pomocy.
Więcej uwagi poświęcam zatrzymaniu łożyska, które co potwierdza również moja praktyka, jest najczęstszym zaburzeniem okresu poporodowego spośród wymienionych.
Zaburzenia poporodowe wymagające niezwłocznej pomocy
- krwotok – wymaga niezwłocznej pomocy
- krwotok w obszarze więzadła szerokiego macicy – bez widocznego wypływu krwi, z widocznymi objawami ogólnymi u klaczy
- pęknięcie macicy – pojawiające się podczas udzielania pomocy porodowej, niebezpieczne
- dla zrodwia i życia, na szczęście rzadko występujące u klaczy uszkodzenie pochwy – uszkodzenia różnego stopnia, z najpoważniejszym prowadzącym do przerwania ściany pochwy oraz jednoczesnego przerwania prostnicy
- wypadnięcie macicy – stan nagły, wymagający udzielenia natychmiastowej pomocy
- wynicowanie i wypadnięcie pęcherza moczowego – wymaga szybkiej interwencji lekarskiej
- wypadnięcie prostnicy – stan zagrożenia życia
- zatrzymanie błon płodowych (łożyska)
Pozostałe zaburzenia poporodowe
- krwawienie dotyczące kanału rodnego – z widocznym na zewnątrz wypływem
- wypadnięcie pochwy – bardzo rzadko pojawia się u klaczy, nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia
- uszkodzenie szyjki macicy – nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia klaczy, jednak może doprowadzić do ograniczenia jej płodności
Zatrzymanie łożyska
Zatrzymanie łożyska u klaczy jest sytuacją groźną dla jej zdrowia, a w przypadku nieudzielenia pomocy zagrażającą życiu. Szczególnie predysponowane do występowania tego schorzenia są klacze ras ciężkich, jednak dość powszechnie spotyka się je również u klaczy ras szlachetnych. Jeżeli łożysko nie zostanie szybko usunięte, istnieje poważne ryzyko wystąpienia ostrego ochwatu poporodowego, a nawet zapalenia macicy, które nieleczone może doprowadzić do śmierci klaczy. Należy zatem pamiętać, że prawidłowo do usunięcia błon płodowych powinno dojść do 3 godzin po porodzie, jeśli to nie nastąpi, konieczne jest wezwanie lekarza.
Zanim dojedzie on na miejsce, warto zabezpieczyć błony płodowe zwisające ze sromu podwiązując je, aby zapobiec ich przydepnięciu przez klacz, które może doprowadzić do powikłań. Niektóre nerwowe klacze mogą być mocno zirytowane obecnością wiszącego łożyska, w tym wypadku podwiązanie go tak, aby znajdowało się powyżej poziomu stawów skokowych może pomóc w uspokojeniu klaczy. Po usunięciu błon płodowych klaczy należy zapewnić lekką dietę oraz umiarkowaną dawkę ruchu. Należy również kontrolować temperaturę wewnętrzną i regularnie omacywać kopyta, aby wcześnie wychwycić ewentualnie rozwijający się ochwat.
***
Autorką artykułu jest lek.wet. Aleksandra Falkowska, właścicielka gabinetu Kopytko-Vet, specjalistka chorób koni i rozrodu. Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjenj warszawskiej SGGW, która swoje praktyki odbywała m.in. w Gestuet Lewitz.
Zdjęcie tytułowe fot. Oliwia Chmielewska, na zdjęciu ogierek Cardento Jr z Hodowli Koni Sportowych Olszewscy
